Mermer oluşumunu anlamak için doğada bulunan mermerleri incelemek gerekir. Yüzyıllar boyunca gösterdikleri değişimle son halini alan mermerler, magmanın yer yüzüne çıkması ile uğradığı kimyasal reaksiyonların ürünüdür. Mermer, kristalize olurken sıcak jeotermal sularının ve doğa koşullarının etkisindedir. Magmatik kayaç olarak gösterilen bu tür, siyenit ve diabazlar hatta granitlerden oluşur. Jeolojik açıdan oluşumlarını incelediğimizde, mermerlerin toplam üç farklı şekilde oluştuğunu görebiliriz. Eğer mermer seçimi yapmamız gerekiyorsa, en kaliteli ve en dayanıklı mermeri seçmek için mermerler hakkında oluşumları dahil birçok konuda bilgi sahibi olmalıyız. Mermer, çeşitliliği açısından kalite farklılıkları gösteren değerli bir taştır.
Jeolojik açıdan mermer oluşumu ve türleri
• Sedimanter kayaçlardan elde edilen mermer türleri vardır. Oniks mermerler, çakıltaşı ve traverten bu tür jeolojik oluşumla meydana gelmektedir.
• Metamorfik kayaçlardan elde edilen mermerlere örnek ise rekristalize kireç taşlarıdır. Hakiki mermer bu tür jeolojik süreçle oluşmaktadır.
• Magmatik mermerler de yine jeolojik açıdan değerli bir mermer türüdür. Diyabazlar, siyenit ve granit bu tür jeolojik gelişiminin ürünüdür.
Kimyasal ve jeolojik açıdan değerlendirildiğinde mermer özelliğine sahip değiller ancak mermer sınıfında görünürler. Magmatik kökenli taşlardan bahsediyoruz. Bu taşlar, kuvars ve hornblend, silikat içerirler. Cilalanıp işlendiklerinde mermer özelliği kazanan magmatik taşların görünüm açısından diğer tür mermerlere fark attığını söyleyebiliriz. Daha kaliteli zemin kaplamalarına sahip olmak için sanayi alanında talep gören magmatik mermerler, mermer ocaklarında çıkarılan ve mermer atölyelerinde en fazla işlem gören mermer türüdür. Türkiye’de çıkarılan ve ihracatımızın büyük kısmını oluşturan mermer türü olan magma kökenli mermerler; siyenit, serpantin, daiyabaz, granit ve lösitlidir.
En bilinen ve talep gören mermer granittir. Volkanik bir taş olan granit, yer kabuğunun yüzeyine çıkan magma ile kristalize olmasına neden olan doğa koşullarının etkileşiminin ürünüdür. Yıllarca yer altında kalan magma, yer yüzüne çıktığında etkileşim geçirir. Ana minareleri içinde feldspat, piroksen, mika, amfibole ve quartz bulunan granit, parkalık ve renk açısından en gözde mermer türlerinden biridir. İçeriğinde bulunan bu minerallerin oranı, granitin rengini belirlemede en büyük etkendir. Granit seçerken yapısının mineral açısından incelenmesi gerekir. Doğal oluşumu ile en sert mermer olarak görülen granit, sertlik derecesi 6-7 mohs olarak ölçülmektedir. Mineral açısından da zengin olan granitin yoğun oranda silikat, kuvars, delspat içerdiği bilinmektedir. Silikat olarak bilinen asit sitrik asittir. Doğada limonda bulunan bu asit, mermerde de bulunur. Sirke, diğer asitler ve alkol bu özellikteki mermeri etkilemez. Mutfak mermeri için granit tercih edilmelidir. Mutfak tezgahında sık kullanılan ürünler ve temizleyiciler granite zarar vermezler.